Tijm staat bekend als een populaire keukenkruid. Je kunt de plant echter niet alleen gebruiken om je kruidenperkje te verfraaien en je eten op smaak te brengen. Het kruid kan ook worden gebruikt in cosmetica en als toevoeging in zeep.
Tijm (Thymus vulgaris) in natuurlijke zeep en cosmetica
Tijm is een aromatisch kruid dat groeit in halfheesters. Zijn antibacteriële en aangroeiwerende eigenschappen waren al bekend in de Egyptische beschaving. Daar maakte de plant deel uit van het balsemritueel. Toch is het kruid vandaag de dag nog steeds erg populair, vooral vanwege zijn intense, kruidige smaak en de waardevolle essentiële oliën die het bevat.
Botanische naam en variëteiten
Tijm, ook bekend als echte tijm, behoort tot het geslacht van de lipbloemigen en groeit als struik of halfstruik. De grootste variëteit aan soorten is te vinden in het Middellandse Zeegebied. Tijm groeit echter ook in het wild in Afrika en delen van Azië. De struik wordt nu over de hele wereld gekweekt. Thymus vulgaris is ook bekend onder andere namen zoals penskruid, Romeinse tijm of tuintijm.
Veel andere variëteiten, zoals de naar citroen geurende Franse tijm, worden steeds populairder, maar ze zijn meestal minder robuust dan de echte tijm.
Kenmerkend uiterlijk van tijm
De bladeren van Thymus vulgaris zijn erg klein en enigszins gekruld. De smalle bladeren zijn elliptisch van vorm en donkergroen van kleur. De onderkant is bedekt met een vacht van witte haartjes. De bloemen van de tijm zijn wit of lichtroze van kleur.
De struik wordt maximaal veertig centimeter hoog en is ideaal voor beplanting op balkons en terrassen.
Verspreiding van tijm
Tijm komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied, waar het goed gedijt dankzij het warme, milde en droge klimaat. Het werd echter ook al vroeg naar andere delen van de wereld gebracht en groeit bijvoorbeeld in Centraal-Europa, niet alleen in gecultiveerde maar ook in wilde vorm.
Verzorging en teelt in de eigen tuin
Idealiter wordt tijm gekweekt in de volle zon en in voedselarme, droge en zanderige grond. Deze robuuste plant gedijt op plekken waar andere kruiden niet meer kunnen overleven. Hij verdraagt echter geen wateroverlast en te veel water geven of bemesten.
Echte tijm is winterhard, andere variëteiten moeten tijdens de wintermaanden beschermd worden met bladeren, stro of kreupelhout.
Oogsten en gebruik
De blaadjes van de tijmstruik kunnen het hele jaar door geoogst worden. Ze kunnen vers, gedroogd of in poedervorm gebruikt worden voor de bereiding van voedsel. Gedroogde tijm behoudt zijn sterke smaak lang als het luchtdicht is afgesloten.
Door zijn antibacteriële werking wordt tijm ook gebruikt in geneesmiddelen en cosmetica. Het heeft een positief effect op de luchtwegen en wordt onder andere gebruikt bij bronchitis en kinkhoest.
Gebruik van tijm in cosmetica
Ongeveer de helft van de essentiële olie in het kruid is het gelijknamige thymol. In zijn pure vorm is dit actieve ingrediënt giftig; pas wanneer het gecombineerd wordt met andere ingrediënten van de plant, wordt het verdraagbaar en zelfs heilzaam voor de mens. Omdat de oliën relatief scherp zijn, worden ze soms niet verdragen door mensen met een zeer gevoelige huid. Het is daarom aan te raden om tijmproducten eerst op een klein stukje huid te testen om te zien hoe goed ze worden verdragen.
Door zijn reinigende en desinfecterende werking is het geschikt voor gebruik in gezichtstoners, als badtoevoeging of in reinigingslotions voor de onzuivere huid. Het kan ook een positief effect hebben op vet haar en een schilferige hoofdhuid.
Tijm in natuurlijke zepen
Etherische tijmolie verfrist en revitaliseert. Door het toe te voegen aan een zelfgemaakte zeep wordt het antibacterieel en antiviraal. Dit kun je doen door de gedestilleerde etherische olie of tijmpoeder toe te voegen. In dit geval kun je ook tijm uit je eigen tuin gebruiken, het volledig laten drogen en het dan fijnmalen in een vijzel of keukenmachine. Dit culinaire kruid is een geweldige toevoeging aan kruidenzepen en zelfgemaakte tuinierszeep. Onaangename en hardnekkige geurtjes zoals knoflook kunnen gemakkelijk worden weggewassen met tijmzeep.
